Na czym polega cesja wierzytelności i jakie ma znaczenie dla dłużnika?

Przeterminowane zobowiązania wynikają z niepłaconych alimentów, czynszu i rachunków za media lub niespłaconego zadłużenia w bankach, z tytułu zaciągniętego kredytu gotówkowego czy kredytu hipotecznego. Część wierzycieli z uwagi na brak czasu bądź środków nie dochodzi spłaty długu, a sprzedaje go w ramach umowy cesji. Najważniejsze informacje dotyczące cesji długu:

• Cesja długu to przeniesienie przez wierzyciela swoich praw do ściągania długu na inny podmiot.
• Cesja wierzytelności może być wykorzystywana do odzyskiwania należności przez sprzedaż długu, restrukturyzacji zadłużenia, czy w ramach transakcji handlowych.
• W umowie cesji wierzytelności wyróżniamy cedenta (przekazującego wierzytelność) i cesjonariusza (przejmującego wierzytelność).
• Przedmiotem cesji wierzytelności mogą być wszelkie prawa do należności pieniężnych, takie jak faktury, pożyczki, kredyty czy zobowiązania kontraktowe.

Na czym polega cesja wierzytelności?

Cesja wierzytelności polega na przeniesieniu prawa do ściągania długu z jednej osoby (cedenta) na inną osobę lub firmę (cesjonariusza). Oznacza to, że nowy wierzyciel, po zawarciu umowy cesji, nabywa prawo do dochodzenia spłaty od dłużnika na warunkach ustalonych wcześniej przez pierwotnego wierzyciela. Dla dłużnika zmienia się jedynie osoba, której musi spłacić dług, natomiast warunki spłaty pozostają zazwyczaj takie same.

Jakie są rodzaje cesji?

Cesja może dotyczyć różnych wierzytelności i powodować różne skutki dla dłużnika i cedenta. W zależności od celu transakcji można wyróżnić:

• Cesję prostą – najprostsza z form, w której wierzyciel przenosi swoje prawa do wierzytelności na cesjonariusza, a ten wchodzi w rolę nowego wierzyciela. Nie jest przy tym zwykle wymagana zgoda dłużnika.
• Cesję zastawową – wierzyciel w przypadku takiej cesji zabezpiecza swoją wierzytelność przez przeniesienie prawa do niej na cesjonariusza. Jeśli dłużnik nie będzie w stanie spłacić swojego zadłużenia, to cesjonariusz będzie musiał wypłacić dodatkowe środki pierwotnemu wierzycielowi.
• Cesję na rzecz banku – wierzyciel przenosi swoje prawa do wierzytelności na bank, który staje się cesjonariuszem. To sposób na zabezpieczenie swoich zobowiązań wobec tej instytucji przez wierzyciela. Bank z kolei może posłużyć się cesją dla pozyskania dodatkowych środków.
• Cesję faktoringową – to proces, w ramach którego wierzyciel dokonuje sprzedaży wierzytelności na rzecz firmy faktoringowej (cesjonariusza). Firma ta przejmuje zarządzanie wierzytelnościami, a cedent otrzymuje pieniądze. Podmiot faktoringowy zajmuje się przy tym dochodzeniem wierzytelności od dłużnika.

Co może być przedmiotem cesji?

Przedmiotem cesji mogą być wszelkie wierzytelności, zarówno pieniężne, jak i niepieniężne, wynikające z umów, takich jak faktury, pożyczki, kredyty, zobowiązania kontraktowe, a także roszczenia odszkodowawcze.

Ważne jest, aby wierzytelność była zbywalna, co oznacza, że nie jest ściśle związana z osobą wierzyciela lub nie została wyłączona z możliwości cesji na mocy umowy lub przepisów prawa.

Cesja przy kredycie hipotecznym - przykład

Przykład cesji przy kredycie hipotecznym może polegać na sytuacji, w której bank udzielający kredytu (cedent) decyduje się sprzedać swoją wierzytelność, czyli prawo do spłaty kredytu, innemu podmiotowi, na przykład innemu bankowi lub firmie zajmującej się zarządzaniem wierzytelnościami (cesjonariuszowi).

Po dokonaniu cesji, nowy wierzyciel staje się uprawniony do odbierania rat kredytowych od kredytobiorcy (dłużnika). Dla kredytobiorcy zmienia się jedynie adresat spłat, a warunki kredytu, takie jak wysokość rat czy okres spłaty, pozostają zazwyczaj niezmienione. Ważne jest, aby kredytobiorca został poinformowany o cesji, aby wiedział, komu przekazywać dalsze płatności.

Strony cesji – kto jest wskazany w umowie cesji?

W umowie cesji biorą udział dwie strony:

• cedent – czyli wierzyciel, który wyzbywa się prawa do wierzytelności,
• cesjonariusz – osoba trzecia, która nabywa prawa oraz ryzyka związane z wierzytelnością.

Jaka jest rola dłużnika w procesie cesji wierzytelności?

W procesie cesji wierzytelności rola dłużnika polega na spłacie swojego zobowiązania nowemu wierzycielowi (cesjonariuszowi), który przejął prawa do wierzytelności od pierwotnego wierzyciela (cedenta). Dłużnik powinien zostać poinformowany o cesji, aby wiedział, komu powinien przekazać spłatę, ale jego zobowiązania wobec cesjonariusza pozostają takie same jak wobec pierwotnego wierzyciela.

Co powinna zawierać umowa cesji wierzytelności?

Do najważniejszych elementów umowy cesji zalicza się:

• oznaczenie przedmiotu cesji wraz ze wskazaniem podstawy prawnej wierzytelności;
• rodzaj cesji;
• rodzaj wierzytelności, jakiej dotyczy cesja, wraz z określeniem jej wartości;
• data wymagalności zobowiązania, tj. termin płatności np. faktury;
• określenie stron umowy – cesjonariusza i cedenta.

Opcjonalnie w umowie cesji może znaleźć się określenie, która strona i w jakim momencie ma obowiązek poinformowania dłużnika o przejęciu praw przez nowego wierzyciela.

O czym należy pamiętać, zawierając umowę cesji wierzytelności?

Cesja umowy to coraz częściej zawierane zobowiązanie dające wierzycielowi szersze i szybsze możliwości uzyskania środków finansowych. Jej uniwersalność powoduje, że może być ona stosowana zarówno przez osoby fizyczne, jak i przedsiębiorców.

Cesjonariusze mogą samodzielnie prowadzić czynności windykacyjne lub powierzyć je firmom wyspecjalizowanym w odzyskiwaniu długów. O czym należy pamiętać przy korzystaniu z cesji wierzytelności? Na pewno o takich kwestiach, jak:

• Zachowanie tej samej formy umowy cesji co wierzytelności – jeśli wierzytelność była wyrażona na piśmie, cesja też musi być uregulowana w umowie. Zaleca się ponadto, by zawsze dokumentować ustalenia w formie pisemnej.
• Ujęcie w umowie cesji szczegółowych informacji dotyczących wierzytelności, wraz ze wskazaniem tytułu, z jakiego wierzytelność przysługuje, oraz określeniem stron stosunku prawnego.
• Dołączenie do umowy cesji dokumentu potwierdzającego istnienie wierzytelności – może mieć to duże znaczenie dowodowe w przypadku prowadzenia egzekucji komorniczej.
• Poinformowanie dłużnika o dokonanej cesji – jest to absolutnie wymagane, jeśli w dokumencie potwierdzającym wierzytelność istnieje zapis o konieczności przekazania dłużnikowi informacji o ewentualnej cesji. Przepisy nie nakładają na cedenta i cesjonariusza takiego obowiązku, ale można zawrzeć go w umowie cesji. Dzięki temu nabywca wierzytelności będzie miał pewność, że dłużnik wie o zmianie wierzyciela oraz zna aktualny numer rachunku bankowego, na który powinien dokonywać spłat zadłużenia. Zgodnie z zapisami k.c. na skutek zawarcia umowy cesji wierzytelności sytuacja dłużnika nie może ulec pogorszeniu. 

Jak przebiega proces cedowania wierzytelności?

Cesja wierzytelności jest pewnym procesem, który składa się z kilku etapów. Jak zrobić cesję wierzytelności? Należy wykonać następujące kroki:

• przyznanie prawa do wierzytelności cedentowi – wierzytelność musi już istnieć, by móc ją scedować;
• ustalenie warunków zawarcia umowy cesji oraz formy zapłaty za wierzytelność z firmą zainteresowaną cesją;
• poinformowanie dłużnika o dokonanej cesji – etap ten jest nieobowiązkowy i opcjonalny;
• dokonanie cesji wierzytelności na inny podmiot – związane jest to z koniecznością zawarcia umowy cesji.

Kiedy cesja wierzytelności jest skuteczna?

Cesja wierzytelności będzie ważna i skuteczna, jeśli zostanie zawarta umowa pomiędzy cedentem a cesjonariuszem. Kiedy wierzytelność była ujęta w umowie pisemnej, to i umowa cesji powinna mieć zachowaną taką formę.

Co daje cesja? Cedent przekazuje cesjonariuszowi dług i odzyskuje w ten sposób swoje pieniądze za jego pośrednictwem. Cesjonariusz od tej chwili będzie dochodzić wierzytelności od dłużnika, który powinien być powiadomiony o zmianie wierzyciela.

Brak zawiadomienia o cesji wierzytelności - jakie mogą być konsekwencje?

Brak zawiadomienia dłużnika o cesji wierzytelności może prowadzić do sytuacji, w której dłużnik nadal spłaca zobowiązanie na konto pierwotnego wierzyciela (cedenta). W takim przypadku, jeśli dłużnik nie zostanie poinformowany o cesji, spłaty dokonane na rzecz cedenta mogą nie zostać uznane przez nowego wierzyciela (cesjonariusza), co może prowadzić do konieczności ponownej spłaty tej samej kwoty na rzecz cesjonariusza.

Ponadto, może to również skutkować sporem prawnym między dłużnikiem a cesjonariuszem, jeśli dłużnik nie jest świadomy zmiany wierzyciela.

Czy dane dłużnika po cesji wierzytelności mogą być usunięte z rejestru BIG?

Po dokonaniu cesji wierzytelności dane dłużnika nie zostaną automatycznie usunięte z rejestru BIG, ponieważ cesja nie oznacza spłaty długu. Dopiero po uregulowaniu zobowiązania przez dłużnika wobec nowego wierzyciela (cesjonariusza) możliwe jest usunięcie danych z rejestru.

Co oznacza cesja wierzytelności przyszłych?

Cesja wierzytelności przyszłych polega na przeniesieniu praw do wierzytelności, które jeszcze nie istnieją, ale mogą powstać w przyszłości, na przykład w wyniku umowy handlowej, która dopiero zostanie zawarta. Oznacza to, że cedent przekazuje cesjonariuszowi prawo do odbioru przyszłych należności, które mają powstać na podstawie określonych zdarzeń lub kontraktów.